مانیتور یا نمایشگرها تاثیر بسیار زیادی در نشان دادن توان خروجی سخت افزاری یک سیستم دارند و با پیشرفت قطعات سخت افزاری مانند کارت گرافیک، نیاز به یک نمایشگر قدرتمندی که بتواند تصاویر را بهتر و واقعی تر نشان دهد از هر زمان بیشتر شده است.اگر بخواهیم به صورت خیلی ساده توضیح دهیم که پنل نمایشگر چیست، باید بگوییم که پنل صفحه نمایش یکی از تجهیزات تولید نمایشگر های LCD است که در ساختار نمایشگرها به کار می روند. به صورت کلی سه نوع پنل مانیتور کامپیوتر در بازار وجود دارند که هر کدام نسبت به دیگری مزایای و معایبی دارند. ابتدا برای درک بهتر این موضوع باید با انواع پنل ها آشنا شویم.
پنل In-Plane Switching یا IPS چیست و چه فایده‌ای دارد؟
پنل IPS نوعی فناوری نمایشگر است که با جا به جایی عمودی مولکول‌های کریستال مایع، زاویه دید گسترده‌تر و نمایش رنگ بهتری را ارائه می‌دهد. این فناوری بر خلاف پنل‌های TN، از زوایه دید بیشتری برخوردار است و کیفیت تصویر و رنگ‌ها را بهبود می‌بخشد.این نوع از پنل برای کاربرانی که دنبال دقت رنگ خوب و ثبات رنگی هستند مناسب است . مانیتورهای IPS در مورد عملکرد رنگ و زاویه دید گسترده واقعاً عالی هستند. زاویه دید گسترده ای که توسط مانیتورهای IPS ارائه می شود به شما کمک می کند تا در صورت مشاهده از زوایای مختلف ، هیچ تغییر رنگی مشاهده نکنید . و این یکی از بزرگترین تفاوتهای بین مانیتورهای IPS و TN است.
نکات مثبت IPS:
زمان واکنش سریعتر
نرخ نوسازی بالا (Refresh rate)
زاویه دید گسترده تر
رنگ و کنتراست بهتر از پنل های VA و TN
دقت رنگ بهتر و ثبات رنگی
نکات منفی IPS:
نسبت کنتراست استاتیک کمتر از حد متوسط
درخشندگی مایل به سفید در هنگام نمایش محتوا با رنگ تیره یا به طور ساده تر رنگ مشکی به معنای واقعی نمایش داده نمیشود. البته این ایراد در مانیتورهای IPS با سطح کیفی پایین قابل مشاهده است .
مقدار تاری بیشتر نسبت به مانیتور های TN
وقتی می خواهید یک مانیتور جدید خریداری کنید، ممکن است تفاوت بین مانیتورهایی که از پنل (TN (Twisted Nematic استفاده می کنند و مانیتورهایی که از پنل جدیدتر (IPS (In- plane Switching استفاده می کنند را ندانید. پنل های IPS نسبت به پنل های TN برتری دارند؛ زيرا تصاوير را با محدوده گسترده تری از رنگ ها و روشنايی نمايش می دهند و نسبت به صفحه نمايش های TN، محدوده گسترده تری از زاويه های مشاهده خوب را ارائه می كنند. در ضمن، پنل های IPS به اندازه صفحه نمايش های TN نسبت به لمس مقاومت نشان نمی دهند (صفحه نمايش های TN تحت فشار، مات و تار می شوند و رنگ آن روشن تر می شود) و به همين دليل براي صفحات لمسی ايده آل هستند. با اينكه IPS در سال 1996 ابداع شد، اين فناوری هنوز استاندارد نيست؛ بنابراين وقتی مدل های مانيتورها را مقايسه می كنيد، ممكن است صفحه نمايش هایی را مشاهده كنيد كه دارای پنل TN و نسخه های ديگری از IPS مانند Super IPS و IPS Pro می باشند. اكثر اين نسخه های IPS نسبت به فناوری IPS بهبود داشته اند. با همه اين حرف ها، به چند دليل همچنان می توان صفحه نمايش TN را بر صفحه نمايش IPS ترجيح داد. از آن جايی كه توليد پنل های TN ارزان قيمت تر است، اين نوع مانيتورها ارزان تر هستند. همچنين پنل های TN نسبت به اكثر نسخه های IPS، می توانند سطح روشنايي بيشتری را به دست دهند و نرخ رفرش بسيار سريع تری دارند و به همين دليل براي برنامه های سه بعدی استريوسكوپيک، بهتر می باشند.
پنل Twisted Nematic یا TN چیست و چه فایده ای دارد ؟
پنل های TN
مانیتورهای با تکنولوژی TN از قدیمی ترین پنل مانیتورهای باریک میباشد. TN اولین نسل مانیتورهای صفحه تخت به حساب می آیند. در حالی که پنل های جدیدتر مانند IPS و OLED و VAهر نسل شان بهتر از نسل قبل عرضه میشود. ولی تکنولوژی TN هنوز هم درگیر دو مشکل اساسی خود است. یکی زاویه دید محدود آن ، به ویژه در محور عمودی و دوم تغییر رنگ آن با تغییر زاویه دید. پنل TN از نظر قیمت از سایر پنل ها ارزان تر میباشد به همین جهت است که بیشترین تولید را دارد و در لپتاپ هایی با قیمت پایین از آنها استفاده میشود .
پنل های TN کمترین تأخیر ورودی را دارند(معمولاً در حدود یک میلی ثانیه) و در برخی از نسلهای جدید این پنل میتوان، مانیتورهایی با نرخ نوسازی بالا حتی 240Hz را مشاهده کرد. این ویژگی پنل TN آن را به گزینه ای جذاب برای گیمرهای بازیهای چند نفره تبدیل می کند.
پنل های TN با وجود اینکه بهینه شده اند، هنوز هم با مشکلات زمان پاسخگویی بالا، زاویه ی دید ضعیف و کیفیت رنگ پایین رو به رو هستند، اما به دلیل قیمت کمتری که دارند، هنوز هم در بازار محصولات کامپیوتری و صوتی تصویری، طرفداران خودشان را دارند. اگر بخواهیم به مزیت نمایشگرهای TN اشاره کنیم، زمان پاسخگویی نسبتا بالای آن ها را عنوان می کنیم، ضمن اینکه این مزیت موجب عالی بودن آن ها برای بازی می باشد. با اينكه فناوری IPS در سال 1996 ابداع شده، اين فناوری هنوز استاندارد نيست؛ بنابراين هنگامی که مدل های مانيتورها را مورد مقایسه قرار می دهید، ممکن است با صفحه نمایش هایی مواجه شوید كه به پنل TN و نسخه های ديگری از IPS مانند Super IPS و IPS Pro مجهز هستند. اكثر اين نسخه‌های IPS نسبت به فناوری IPS بهتر هستند. کمپانی ال جی کره در سال 2007 به طور گسترده ای فناوری ای پی اس ( IPS ) را در تلویزیون های خود به کار برده است و کمپانی اپل نیز از سال 2010 تاکنون در حال استفاده از فناوری IPS در آی پدهایش است.
نکات مثبت TN:
- زمان پاسخ سریع
- قیمت پایین
- کنتراست کافی برای بیشتر کاربردهای تجاری / عمومی
معایب پنلTN
- مصرف برق بالا نسبت به پنل TN
- هزینه تولید گران تر نسبت به پنل TN
پنل Vertical Alignment یا VA چیست وچه فایده ای دارد؟
ساختار و نحوه کارکرد پنل‌های VA
پنل‌های VA نوعی فناوری LCD هستند که مزایایی نسبت به پنل‌های TN (مخفف twisted nematic) و IPS (مخفف in-plane switching) دارند. VA مخفف تراز عمودی (vertical alignment) است که به جهت‌گیری کریستال‌های مایع در داخل پنل اشاره دارد. در ادامه نحوه عملکرد پنل‌های VA و مزایایی که ارائه می‌دهند را توضیح خواهیم داد.
پنل VA کریستال‌های مایع خود را در جهت عمودی به صفحه نمایش (زیر لایه شیشه‌ای) معلق نگه داشته است. این کریستال‌ها طوری چیده شده‌اند که اجازه عبور نور پلاریزه را در صورت عدم وجود میدان الکتریکی ندهند. این بدان معنی است که پنل می‌تواند نور پس‌زمینه را به طور کامل مسدود و سیاهی بسیار عمیقی ایجاد کند. هنگامی که نیرویی ناشی از یک میدان الکتریکی به آنها اعمال میشود، کریستال‌های مایع کج می‌شوند و اجازه می‌دهند مقداری نور از آنها عبور کند که سایه‌های مختلف خاکستری و رنگی ایجاد می‌کنند.
پنل‌های VA از یک لایه ترانزیستور فیلم نازک (TFT) برای کنترل میدان الکتریکی در هر پیکسل استفاده می‌کنند. هر پیکسل به سه زیرپیکسل قرمز، سبز و آبی (RGB) تقسیم میشود که بسته به ولتاژ اعمال شده می‌تواند از نظر روشنایی و رنگ متفاوت باشد. با ترکیب زیرپیکسل‌های مختلف، پنل VA توانایی نمایش میلیون‌ها رنگ را دارد.
یکی از مزایای پنل‌های VA، این است که به خوبی می‌توانند رنگ‌ها را بازتولید کنند زیرا این پنل‌ها معمولاً با پوشش کامل sRGB عرضه می‌شوند. دستگاه‌های دارای پنل VA که از فیلم نقطه کوانتومی استفاده می‌کنند و معمولاً توسط سامسونگ طراحی می‌شوند، گستره‌های بالاتری مانند Adobe RGB یا DCI-P34 ارائه می‌دهند. این بدان معنی است که پنل‌های VA می‌توانند رنگ‌ها و سایه‌های بیشتری را نسبت به یک پنل استاندارد نمایش دهند که برای ویرایش عکس و فیلم، طراحی گرافیک و سایر کارهای خلاقانه فاکتوری مهم است.
اگر بخواهیم از اشکلات این پنل‌ها بگوییم، یکی از ایرادات اصلی پنل‌های VA زمان پاسخ‌دهی آهسته آن‌هاست، یعنی زمانی که طول می‌کشد تا یک پیکسل از رنگی به رنگ دیگر تغییر کند. زمان پاسخ‌دهی بر نحوه نمایش یکنواخت و واضح حرکات روی صفحه تأثیر می‌گذارد، به خصوص در بازی‌ها و ویدیوهای سریع. پنل‌های VA زمان پاسخگویی طولانی‌تری نسبت به پنل‌های TN و IPS دارند، که می‌تواند باعث ایجاد شبح، لکه‌دار شدن یا تار شدن اجسام متحرک شود. این مشکل را میتوان با استفاده از ویژگی‌های نور پس‌زمینه کاهش داد اما نباید انتظار رفع کامل آنها را داشت.
یکی دیگر از اشکالات پنل‌های VA پتانسیل آنها برای پخش نامرتب نور پس‌زمینه (خونریزی یا ابری شدن نور) است که نقص‌هایی هستند که باعث روشنایی ناهموار در سراسر صفحه‌نمایش می‌شوند. خونریزی نور پس‌زمینه زمانی اتفاق می‌افتد که مقداری نور از لبه‌های پنل نشت می‌کند و نقاط روشن یا هاله‌ای در اطراف نواحی تاریک ایجاد می‌کند. ابری شدن زمانی اتفاق می‌افتد که برخی از نواحی پنل روشن‌تر یا تیره‌تر از قسمت‌های دیگر باشد و لکه‌ها یا لکه‌هایی روی صفحه ایجاد شود. این عیوب در صحنه‌ها یا محیط‌های تاریک بیشتر قابل توجه هستند و بسته به کنترل کیفیت سازنده می‌توانند متفاوت باشند.
مزایای پنل VA
نسبت کنتراست بالا: پنل‌های VA نسبت کنتراست بالایی دارند، به این معنی که می‌توانند سیاهی بسیار عمیق و سفیدی بسیار روشنی ایجاد کنند. این بدان معنی است که می‌توانید جزئیات و کنتراست بیشتری را در صحنه‌ها یا محیط‌های تاریک مشاهده کنید یا از رنگ‌های پویا و زنده‌تر روی صفحه نمایش خود لذت ببرید.
حداکثر روشنایی: پنل‌های VA دارای حداکثر روشنایی بالایی هستند، به این معنی که می‌توانند بسیار روشن یا کم نور شوند. این بدان معنی است که می‌توانید تلویزیون خود را در هر شرایط نوری بدون از دست دادن کیفیت تصویر تماشا کنید یا از محتوای HDR (محدوده دینامیکی بالا) که به سطوح روشنایی بالا نیاز دارد، بهره ببرید.
معایب پنل VA
زوایای دید محدود: پنل‌های VA دارای زوایای دید باریکی هستند، به این معنی که با مشاهده از زاویه‌های مختلف، رنگ و روشنایی خود را از دست می‌دهند. این بدان معنی است که اگر دور یا خارج از مرکز نمایشگر بنشینید، ممکن است کمی تغییر رنگ یا تیرگی را در طرفین صفحه مشاهده کنید. همچنین ممکن است که اگر صفحه نمایش بزرگی دارید، مشکلاتی در یکنواختی داشته باشید.
دقت رنگ ضعیف: پنل‌های VA دقت رنگ ضعیفی دارند، به این معنی که نمی‌توانند برخی از رنگ‌ها را به درستی یا به طور ثابت نمایش دهند. این بدان معنی است که ممکن است مقداری اعوجاج یا نواربندی روی صفحه نمایش خود مشاهده کنید، به خصوص اگر محتوایی با سایه‌ها یا گرادیان‌های ظریف تماشا کنید.
بهترین مانیتورهای دارای پنل VA
با توجه با شناختی که تاکنون از این مانیتورها به دست آوردیم، حالا نوبت آن رسیده تا چند نمونه از مانیتورهای VA از شرکت‌های مختلف را معرفی کنیم. لیستی که در ادامه آمده است این مانیتورها را با توجه به قیمت طبقه‌بندی کرده است.
مانیتور سامسونگ C27HG70
مانیتور سامسونگ C27HG70؛ یک مانیتور خمیده ۲۷ اینچی با وضوح QHD، نرخ تازه‌سازی ۱۴۴ هرتز، پشتیبانی از HDR و فناوری Freesync 2. از دقت رنگ، روشنایی و کنتراست بسیار عالی برخوردار است که آن را برای بازی و انجام کارهای چندرسانه ای ایده‌آل می‌کند. همچنین دارای یک پایه قابل تنظیم، پورت USB و درگاه های متعدد است.
مانیتور الجی 32GK650F-B
مانیتور الجی 32GK650F-B؛ یک مانیتور مسطح ۳۲ اینچی با وضوح QHD، نرخ تازه‌سازی ۱۴۴ هرتز و دارای فناوری Freesync. این مانیتور دارای یک طراحی براق، طیف رنگی وسیع و تاخیر ورودی پایین است که از تنوع خوبی در زمینه پورت‌های مختلف بهره می‌برد.
مانیتور هوآوی MateView GT27
مانیتور هوآوی MateView GT27؛ این مانیتور نسبت به دو مانیتور قبلی دارای قیمت کمتری است اما با توجه به امکاناتی که ارائه می‌دهد گزینه‌ای مقرون به صرفه محسوب میشود. کیفیت 2K همراه با نرخ تازه‌سازی ۱۶۵ هرتز صفحه‌نمایشی ۲۷ اینچی، محصولی مناسب را برای طراحان و گیمرها رقم زده است.
سوالات متداول
پاسخ این سوال بستگی به نوع کاربری و کاربران مانیتور دارد اما به صورت کلی شاید بتوانیم بهترین پنل مانیتور را IPS بدانیم که کاملترین پنل در بین انواع پنل نمایشگر است.
پنل TN به دلیل نرخ به روز رسانی و سرعت پاسخ گویی فوق العاده بهترین پنل برای مانیتورهای گیمینگ و تجهیزات استریم است.
زاویه دید، طیف رنگ قابل پشتیبانی و کنتراست تصویر جزء ویژگی هایی هستند که پنل های مختلف در هر یک از آنها عملکردی متفاوتی دارند و موجب می شوند که هر کدام از آنها برای کار خاصی مناسب باشند.